ЁЯМ╛ рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा (Crop Insurance Scheme)
(рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдПрдХ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдпोрдЬрдиा рдХिрд╕ाрдиों рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╣ेрддु)
ЁЯФ╢ рдк्рд░рд╕्рддाрд╡рдиा
рднाрд░рдд рдПрдХ рдХृрд╖ि рдк्рд░рдзाрди рджेрд╢ рд╣ै, рдЬрд╣ाँ рд▓рдЧрднрдЧ 60 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдпा рдкрд░ोрдХ्рд╖ рд░ूрдк рд╕े рдЦेрддी рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд╣ै। рдЦेрддी рднाрд░рдд рдХी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рд░ीрдв़ рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ाँ рдХे рдХिрд╕ाрди рдЕрдиेрдХ рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЖрдкрджाрдУं, рдЕрдиिрдпрдоिрдд рд╡рд░्рд╖ा, рд╕ूрдЦा, рдмाрдв़, рдХीрдЯ рдк्рд░рдХोрдк рдЖрджि рдХे рдХाрд░рдг рдЕрдХ्рд╕рд░ рднाрд░ी рдиुрдХрд╕ाрди рдЭेрд▓рддे рд╣ैं। рдЗрди рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рдХिрд╕ाрдиों рдХी рдоेрд╣рдирдд рдФрд░ рдиिрд╡ेрд╢ рджोрдиों рдкрд░ рд╕ंрдХрдЯ рдЖ рдЬाрддा рд╣ै।
рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдРрд╕े рдиुрдХрд╕ाрди рд╕े рдмрдЪाрдиे рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे “рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा (Pradhan Mantri Fasal Bima Yojana - PMFBY)” рд╢ुрд░ू рдХी, рдЬो рдХि рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा рдХा рд╣ी рдПрдХ рдЖрдзुрдиिрдХ рдФрд░ рд╡्рдпाрдкрдХ рд░ूрдк рд╣ै। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХिрд╕ाрдиों рдХी рдЖрдп рдоें рд╕्рдеिрд░рддा рд▓ाрдиा, рдЙрди्рд╣ें рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЖрдкрджाрдУं рд╕े рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рджेрдиा рдФрд░ рдХृрд╖ि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХो рд╕ुрджृрдв़ рдмрдиाрдиा рд╣ै।
ЁЯФ╢ рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा рдХ्рдпा рд╣ै?
рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा рдПрдХ рдРрд╕ी рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рддрд╣рдд рдХिрд╕ाрди рдЕрдкрдиी рдмोрдИ рдЧрдИ рдлрд╕рд▓ рдХा рдмीрдоा рдХрд░ा рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдпрджि рдлрд╕рд▓ рдХिрд╕ी рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЖрдкрджा, рдмीрдоाрд░ी, рдХीрдЯ рдк्рд░рдХोрдк рдпा рдоौрд╕рдо рдХी рдоाрд░ рд╕े рдирд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, рддो рдмीрдоा рдХंрдкрдиी рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдиुрдХрд╕ाрди рдХी рднрд░рдкाрдИ (рдоुрдЖрд╡рдЬ़ा) рджेрддी рд╣ै।
рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рдЙрд╕ी рддрд░рд╣ рд╣ै рдЬैрд╕े рдЖрдо рдиाрдЧрд░िрдХों рдХे рд▓िрдП рдЬीрд╡рди рдпा рд╡ाрд╣рди рдмीрдоा — рдпाрдиी рдиुрдХрд╕ाрди рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा।
ЁЯФ╢ рдпोрдЬрдиा рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд
рднाрд░рдд рдоें рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдмрд╣ुрдд рдкुрд░ाрдиी рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕े рд╕ंрдЧрдаिрдд рд░ूрдк рдоें рд▓ाрдЧू рдХрд░рдиे рдХे рдХрдИ рдЪрд░рдг рд░рд╣े рд╣ैं —
- 1972-73: рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े “рдкाрдпрд▓рдЯ рдХॉрдо्рдк्рд░िрд╣ेрди्рд╕िрд╡ рдХ्рд░ॉрдк рдЗंрд╢्рдпोрд░ेंрд╕ рд╕्рдХीрдо” (PCIS) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ुрдИ।
- 1985: “рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХृрд╖ि рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा (NAIS)” рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдИ।
- 2010: “рд╕ंрд╢ोрдзिрдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХृрд╖ि рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा (MNAIS)” рдЖрдИ।
- 2016: рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдж्рд╡ाрд░ा “рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा (PMFBY)” рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी рдЧрдИ, рдЬो рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдЪрд▓ рд░рд╣ी рдк्рд░рдоुрдЦ рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा рд╣ै।
ЁЯФ╢ рдпोрдЬрдиा рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп
рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा (PMFBY) рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं — рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЖрдкрджाрдУं, рд░ोрдЧ рдпा рдХीрдЯ рд╕े рд╣ुрдИ рдлрд╕рд▓ рдХ्рд╖рддि рдХे рдЖрд░्рдеिрдХ рдиुрдХрд╕ाрди рд╕े рдмрдЪाрдиा। рдХृрд╖ि рдЙрдд्рдкाрджрди рдоें рд╕्рдеिрд░рддा рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиा।рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдХृрд╖ि рдЛрдг рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░рдиा рдХृрд╖ि рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдмрдв़ाрдиा рдФрд░ рдЬोрдЦिрдо рдШрдЯाрдиा рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рд╕рд╢рдХ्рдд рдмрдиाрдиा।
ЁЯФ╢ рдпोрдЬрдиा рдХी рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ
рдХрдо рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рджрд░ें:
рдЦрд░ीрдл рдлрд╕рд▓ों рдХे рд▓िрдП — рд╕िрд░्рдл 2% рдк्рд░ीрдоिрдпрдо।
рд░рдмी рдлрд╕рд▓ों рдХे рд▓िрдП — 1.5% рдк्рд░ीрдоिрдпрдо।
рдмाрдЧрд╡ाрдиी/рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдлрд╕рд▓ों рдХे рд▓िрдП — 5% рдк्рд░ीрдоिрдпрдо।
рдмाрдХी рд░ाрд╢ि
рдХेंрдж्рд░ рдФрд░ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ें рд╕ाрдЭा рдХрд░рддी рд╣ैं।
рдпाрдиी рдХिрд╕ाрди рдХो рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд░ाрд╢ि рджेрдХрд░ рдкूрд░ी рдлрд╕рд▓ рдХा
рдмीрдоा рдХрд╡рд░ рдоिрд▓рддा рд╣ै।
рд╕рднी рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрд▓рдм्рдз:
рдЛрдгी (Loan-Taken) рдХिрд╕ाрди
рдЧैрд░-рдЛрдгी (Non-Loan) рдХिрд╕ाрди рджोрдиों
рдлрд╕рд▓ рд╣ाрдиि рдХे рдЪाрд░ рдк्рд░рдоुрдЦ рдЪрд░рдгों рдкрд░ рдХрд╡рд░ेрдЬ:
рдмीрдЬ рдмुрд╡ाрдИ/рд░ोрдкाрдИ рдЪрд░рдг
рдХрдЯाрдИ рд╕े рдкрд╣рд▓े
рдХрдЯाрдИ рдХे рдмाрдж
рд╕्рдеाрдиीрдп рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЖрдкрджा (рдЬैрд╕े рдмाрдв़, рд╕ूрдЦा, рддूрдлाрди рдЖрджि)
рд╕ैрдЯेрд▓ाрдЗрдЯ рдФрд░ рдб्рд░ोрди рддрдХрдиीрдХ рд╕े рдлрд╕рд▓ рдХ्рд╖рддि рдХा рдЖрдХрд▓рди।
рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд▓ाрдн рд╣рд╕्рддांрддрд░рдг (DBT) рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рднुрдЧрддाрди।
ЁЯФ╢ рдпोрдЬрдиा рдХे рд▓िрдП рдкाрдд्рд░рддा
рдкाрдд्рд░ рдХिрд╕ाрди:
рд╕рднी рдХिрд╕ाрди рдЬो рдЕрдкрдиी рднूрдоि рдкрд░ рдЦेрддी рдХрд░рддे рд╣ैं (рд╕्рд╡ाрдоिрдд्рд╡ рдХिрд╕ाрди)।
рдкрдЯ्рдЯेрджाрд░ рдХिрд╕ाрди (рд▓ीрдЬ рдкрд░ рдЦेрддी рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े)।
рдмрдЯाрдИрджाрд░ рдХिрд╕ाрди।
рдХिрд░ाрдпेрджाрд░ рдХिрд╕ाрди।
рдЛрдгी рдХिрд╕ाрди:
рдЬो рдХिрд╕ाрди рдХिрд╕ी рдмैंрдХ рдпा рд╡िрдд्рддीрдп рд╕ंрд╕्рдеा рд╕े рдХृрд╖ि
рдЛрдг рд▓ेрдХрд░ рдлрд╕рд▓ рдЙрдЧाрддे рд╣ैं, рдЙрдирдХे рд▓िрдП рдпрд╣
рдпोрдЬрдиा рд╕्рд╡рддः рд▓ाрдЧू рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै।
рдЧैрд░-рдЛрдгी рдХिрд╕ाрди:
рдЗрди्рд╣ें рд╕्рд╡рдпं рдпोрдЬрдиा рдоें рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдХрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै।
ЁЯФ╢ рд╢ाрдоिрд▓ рдлрд╕рд▓ें
рдЦрд░ीрдл рдлрд╕рд▓ें: рдзाрди, рдордХ्рдХा, рд╕ोрдпाрдмीрди, рдмाрдЬрд░ा, рдХрдкाрд╕ рдЖрджि।
рд░рдмी рдлрд╕рд▓ें: рдЧेрд╣ूँ, рдЬौ, рд╕рд░рд╕ों, рдЪрдиा, рдорд╕ूрд░ рдЖрджि।
рдмाрдЧрд╡ाрдиी рдлрд╕рд▓ें: рд╕ेрдм, рдЖрдо, рдХेрд▓ा, рдЕंрдЧूрд░ рдЖрджि।
рд╣рд░ рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдкрдиी рднौрдЧोрд▓िрдХ рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдлрд╕рд▓ों рдХा рдЪрдпрди рдХрд░рддा рд╣ै।
ЁЯФ╢ рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा (рдСрдирд▓ाрдЗрди рдФрд░ рдСрдлрд▓ाрдЗрди)
ЁЯЦе️ рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा:
рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ
рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдкрд░ рдЬाрдПँ:
ЁЯСЙ https://pmfby.gov.in
‘Apply for Crop Insurance’ рдкрд░ рдХ्рд▓िрдХ рдХрд░ें।
рдХिрд╕ाрди рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдХрд░ें – рдЕрдкрдиा рдЖрдзाрд░ рдиंрдмрд░, рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиंрдмрд░, рдФрд░ рдмैंрдХ рд╡िрд╡рд░рдг рднрд░ें।
рдЕрдкрдиी рдлрд╕рд▓ рдХा рдЪрдпрди рдХрд░ें рдФрд░ рднूрдоि рдХा рд╡िрд╡рд░рдг рднрд░ें।
рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рдЕрдкрд▓ोрдб рдХрд░ें।
рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рднुрдЧрддाрди рдХрд░ें।
рдЖрд╡ेрджрди рдХा рдк्рд░िंрдЯ рдиिрдХाрд▓ рд▓ें।
ЁЯПв рдСрдлрд▓ाрдЗрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा:
рдХिрд╕ाрди рдирдЬрджीрдХी рдмैंрдХ, рд╕рд╣рдХाрд░ी рд╕рдоिрддि, рдпा рдХृрд╖ि рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдоें рдЬाрдХрд░ рднी рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।
ЁЯФ╢ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़
рдХिрд╕ाрди рдХा рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб
рднूрдоि рдХा рд░िрдХॉрд░्рдб (рдЦрд╕рд░ा-рдЦрддौрдиी)
рдмैंрдХ рдкाрд╕рдмुрдХ
рдлрд╕рд▓ рдХा рд╡िрд╡рд░рдг
рдлोрдЯो
рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиंрдмрд░
ЁЯФ╢ рдлрд╕рд▓ рдХ्рд╖рддि рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рджाрд╡ा (Claim Process)
рдлрд╕рд▓ рдиुрдХрд╕ाрди
рдХी рд╕ूрдЪрдиा:
рдХिрд╕ाрди рдХो рдлрд╕рд▓ рдиुрдХрд╕ाрди рдХी рд╕ूрдЪрдиा 72 рдШंрдЯे рдХे рднीрддрд░
рджेрдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै।
рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг:
рд╕рд░рдХाрд░ी рдЕрдзिрдХाрд░ी рдпा рдмीрдоा рдХंрдкрдиी рдлрд╕рд▓ рдХा рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг
рдХрд░рддी рд╣ै।
рдоुрдЖрд╡рдЬ़ा
рдиिрд░्рдзाрд░рдг:
рдиुрдХрд╕ाрди рдХा рдЖрдХрд▓рди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рд░िрдкोрд░्рдЯ рддैрдпाрд░
рд╣ोрддी рд╣ै।
рднुрдЧрддाрди:
рдпोрдЧ्рдп рдХिрд╕ाрди рдХो DBT рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдмैंрдХ рдЦाрддे рдоें рдмीрдоा рд░ाрд╢ि рднेрдЬी рдЬाрддी рд╣ै।
ЁЯФ╢ рдмीрдоा рд░ाрд╢ि рдХी рдЧрдгрдиा рдХैрд╕े рд╣ोрддी рд╣ै?
рдмीрдоा рд░ाрд╢ि рдЗрд╕ рд╕ूрдд्рд░ рд╕े рддрдп рдХी рдЬाрддी рд╣ै —
рдмीрдоिрдд рд░ाрд╢ि = рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी рдФрд╕рдд рдЙрдкрдЬ × рдмीрдоा рдХрд╡рд░ рдХा рдк्рд░рддिрд╢рдд
рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдпрджि рдХिрд╕ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдзाрди рдХी рдФрд╕рдд рдЙрдкрдЬ 20 рдХ्рд╡िंрдЯрд▓ рдк्рд░рддि рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░ рд╣ै, рдФрд░ рдмीрдоा рдХрд╡рд░ 80% рд╣ै, рддो рдмीрдоिрдд
рд░ाрд╢ि = 20 × 80% = 16 рдХ्рд╡िंрдЯрд▓ рдХे рдоूрд▓्рдп рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ोрдЧी।
ЁЯФ╢ рдпोрдЬрдиा рдХा рдк्рд░рдмंрдзрди
рдиोрдбрд▓ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп: рдХृрд╖ि рдПрд╡ं рдХिрд╕ाрди рдХрд▓्рдпाрдг рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп, рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░
рдХ्рд░िрдпाрди्рд╡рдпрди рдПрдЬेंрд╕िрдпाँ:
рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी рдмीрдоा рдХंрдкрдиिрдпाँ, рдиिрдЬी рдмीрдоा рдХंрдкрдиिрдпाँ, рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ें, рдЬिрд▓ा рдк्рд░рд╢ाрд╕рди
рдбेрдЯा рдоॉрдиिрдЯрд░िंрдЧ: рд╕ैрдЯेрд▓ाрдЗрдЯ рдЗрдоेрдЬ, рдоोрдмाрдЗрд▓ рдРрдк्рд╕, рдФрд░ рдб्рд░ोрди рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े।
ЁЯФ╢ рдпोрдЬрдиा рдХे рд▓ाрдн
рдлрд╕рд▓ рдирд╖्рдЯ рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा।
рдХिрд╕ाрдиों рдХा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдмрдв़рддी рд╣ै।
рдмैंрдХ рдЛрдг рд▓ेрдиे рдоें рдЖрд╕ाрдиी।
рдХृрд╖ि рдиिрд╡ेрд╢ рдоें рд╡ृрдж्рдзि।
рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЧрд░ीрдмी рдоें рдХрдоी।
рдХृрд╖ि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕्рдеिрд░рддा।
ЁЯФ╢ рдпोрдЬрдиा рдХी рдХрдоिрдпाँ рдФрд░ рдЪुрдиौрддिрдпाँ
рд╣ाрд▓ाँрдХि рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдмрд╣ुрдд рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕рдХे рдХाрд░्рдпाрди्рд╡рдпрди рдоें рдХुрдЫ рдЪुрдиौрддिрдпाँ рд╣ैं —
рдХ्рд▓ेрдо рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рджेрд░ी।
рдХрдИ рдЬрдЧрд╣ों рдкрд░ рдмीрдоा рдХंрдкрдиिрдпों рдХी рдЬрд╡ाрдмрджेрд╣ी рдХी рдХрдоी।
рдлрд╕рд▓ рдиुрдХрд╕ाрди рдХा рд╕рд╣ी рдЖрдХрд▓рди рди рд╣ोрдиा।
рдХрдИ рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдпोрдЬрдиा рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдХा рдЕрднाрд╡।
рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдФрд░ рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рд╕ुрд╡िрдзा рдХी рдХрдоी рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдХрдаिрдиाрдИ।
ЁЯФ╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдП рдЧрдП рд╕ुрдзाрд░
рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдлрд╕рд▓ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдФрд░ рдб्рд░ोрди рдЖрдзाрд░िрдд рдоूрд▓्рдпांрдХрди।
DBT рд╕े рд╕ीрдзे рднुрдЧрддाрди।
рд░ाрдЬ्рдпрд╡ाрд░ рд╢िрдХाрдпрдд рдиिрд╡ाрд░рдг рддंрдд्рд░।
PMFBY рдоोрдмाрдЗрд▓ рдРрдк рд▓ॉрди्рдЪ।
рдХृрд╖ि рдмीрдоा рдкोрд░्рдЯрд▓ рдкрд░ рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा рдмрдв़ाрдИ рдЧрдИ।
ЁЯФ╢ рд░ाрдЬ्рдпрд╡ाрд░ рдк्рд░рдЧрддि
рднाрд░рдд рдХे рдХрдИ рд░ाрдЬ्рдпों рдоें рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХा рдк्рд░рднाрд╡ी рдХाрд░्рдпाрди्рд╡рдпрди рд╣ुрдЖ рд╣ै।
|
рд░ाрдЬ्рдп |
рд▓ाрднाрди्рд╡िрдд рдХिрд╕ाрди (рд▓ाрдЦ рдоें) |
рдХुрд▓ рджाрд╡ा рднुрдЧрддाрди (₹ рдХрд░ोрдб़ рдоें) |
|
рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ |
72 |
7800 |
|
рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢ |
65 |
6500 |
|
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди |
58 |
5400 |
|
рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ |
42 |
4200 |
|
рдмिрд╣ाрд░ |
28 |
3100 |
|
рдЧुрдЬрд░ाрдд |
26 |
2900 |
(рдЖंрдХрдб़े рдЕрдиुрдоाрдиिрдд рд╣ैं)
ЁЯФ╢ рдпोрдЬрдиा рдХा рдк्рд░рднाрд╡
рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдиे рднाрд░рдд рдХे рдХिрд╕ाрдиों рдоें рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдмрдв़ाрдпा рд╣ै।
рдХिрд╕ाрдиों рдХी рдЖрдд्рдорд╣рдд्рдпा рджрд░ рдоें рдХрдоी рдЖрдИ рд╣ै।
рдХृрд╖ि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдмрдв़ा рд╣ै।
рдирдИ рддрдХрдиीрдХें рдЕрдкрдиाрдИ рдЬा рд░рд╣ी рд╣ैं।
рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╕рд╢рдХ्рдд рд╣ुрдИ рд╣ै।
ЁЯФ╢ рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рджिрд╢ा
рд╕рд░рдХाрд░ “рд╕्рдоाрд░्рдЯ рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рд╕िрд╕्рдЯрдо” рдХी рдУрд░ рдмрдв़ рд░рд╣ी рд╣ै рдЬिрд╕рдоें —
рд╕ैрдЯेрд▓ाрдЗрдЯ рдбेрдЯा,
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AI),
IoT рдЖрдзाрд░िрдд рдоॉрдиिрдЯрд░िंрдЧ
рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╣ोрдЧा рддाрдХि рдиुрдХрд╕ाрди рдХा рдд्рд╡рд░िрдд рдЖрдХрд▓рди рд╣ो
рд╕рдХे।
рд╕ाрде рд╣ी, рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдоोрдмाрдЗрд▓ рдкрд░ рд╣ी рдмीрдоा рд╕्рдеिрддि рдХी рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдИ рдЬा рд╕рдХेрдЧी।
“рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा
рдпोрдЬрдиा” рднाрд░рддीрдп
рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХрд╡рдЪ рд╣ै।
рдпрд╣ рди рдХेрд╡рд▓ рдЙрдирдХे рдЖрд░्рдеिрдХ рдЬोрдЦिрдо рдХो рдХрдо рдХрд░рддी рд╣ै
рдмрд▓्рдХि рдЙрди्рд╣ें рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдФрд░ рд╕рд╢рдХ्рдд рдмрдиाрддी рд╣ै।
рд╣ाрд▓ाँрдХि, рдЗрд╕рдХे рд╕рдлрд▓ рдХाрд░्рдпाрди्рд╡рдпрди рдХे рд▓िрдП рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा, рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рдФрд░ рддрдХрдиीрдХी рд╕ुрдзाрд░ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ैं।
рдпрджि рд╕рд░рдХाрд░, рдмीрдоा рдХंрдкрдиिрдпाँ рдФрд░ рдХिрд╕ाрди рдоिрд▓рдХрд░ рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХो рд╕рд╣ी рджिрд╢ा рдоें рдЖрдЧे рдмрдв़ाрдПँ, рддो рднाрд░рдд рдХा рдХिрд╕ाрди рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें “рдЕрди्рдирджाрддा рд╕े рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдХृрд╖рдХ” рдмрди рд╕рдХрддा рд╣ै।
|
рдмिंрджु |
рд╡िрд╡рд░рдг |
|
рдпोрдЬрдиा рдХा рдиाрдо |
рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा |
|
рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╡рд░्рд╖ |
2016 |
|
рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп |
рдХृрд╖ि рдПрд╡ं рдХिрд╕ाрди рдХрд▓्рдпाрдг рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп |
|
рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рджрд░ |
рдЦрд░ीрдл – 2%, рд░рдмी – 1.5%, рд╡ाрд░्рд╖िрдХ – 5% |
|
рдкाрдд्рд░ рдХिрд╕ाрди |
рд╕рднी рдХिрд╕ाрди |
|
рдЖрд╡ेрджрди рдоाрдз्рдпрдо |
рдСрдирд▓ाрдЗрди / рдСрдлрд▓ाрдЗрди |
|
рд▓ाрдн |
рдлрд╕рд▓ рдХ्рд╖рддि рдкрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा |
|
рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ |
ЁЯФ╢ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд▓िंрдХ
- ЁЯСЙ рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ: https://pmfby.gov.in
- ЁЯСЙ рдХिрд╕ाрди рдХॉрд▓ рд╕ेंрдЯрд░: 1800-180-1551
- ЁЯСЙ рдХृрд╖ि рд╡िрднाрдЧ: https://agricoop.nic.in
“рдХिрд╕ाрди рд╕िрд░्рдл рдЦेрдд рдирд╣ीं рдЬोрддрддा,
рд╡рд╣ рджेрд╢ рдХी рдЙрдо्рдоीрджें рдмोрддा рд╣ै।
рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा рдЙрд╕ी рдЙрдо्рдоीрдж рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╣ै।” ЁЯМ╛
0 Comments